ابزار آپلود

 کدام صدای مفصلی را باید جدی گرفت؟

مفاصل خیلی از مردم هنگام حرکت صدای تلق تلوق، خرت خرت یا صداهایی شبیه به آن می کنند. شاید شما هم متوجه چنین صداهایی در مفاصل بدنتان شده و نگران باشید که آیا این وضعیت طبیعی است یا غیرطبیعی، اما صدا کردن مفاصل معمولاً نگران کننده نیست. علت ایجاد این صداها گوناگون است و فقط در موارد کمی به توجه جدی و درمان نیاز دارد و موارد نادری هم هستند که باید بیمار تحت عمل جراحی قراربگیرد. شایع ترین علت صدا کردن مفاصل بزرگ اندام تحتانی (به خصوص زانو) در افراد مسن، ساییدگی (آرتروز) مفصل است. در این موارد موقع خم و راست کردن مفصل، صدایی شبیه به خرت خرت احساس می شود. علت ایجاد این صدا از بین رفتن غضروف بین استخوان ها در مفصل است که باعث می شود استخوان ها مستقیم روی یکدیگر قرارگیرند و به تدریج سطحشان تراشیده و خراشیده شود. این نوع صدا بیشتر از زانو شنیده می شود ولی در سایر مفاصل مثل شانه، دست و گردن هم اتفاق می افتد. اگر ساییدگی در مفصل ثابت شود، درمان شامل تغییر روش زندگی، شیوه نشستن، دارودرمانی و فیزیوتراپی و به ندرت جراحی است. صداهای مفصلی طبیعی نوع دیگری از صدای مفاصل، در افراد جوان به خصوص در زانو، مچ پا، شانه یا مفصل لگن (هیپ) شایع است و هیچ ربطی هم به ساییدگی ندارد. ریشه این صداها، گاهی داخل خود مفصل و گاهی در بافت های اطراف آن است. این صداها خیلی تکراری و دایمی هستند و مثلا فرد با هر قدمی که برمی دارد، احساس می کند در زانو یا مچ پایش صدایی شنیده می شود. دلایل ایجاد این صدا که گاهی آنقدر بلند است که به گوش اطرافیان هم می رسد، بسیار متعدد هستند، ولی معمولا وقتی ایجاد می شوند که یک قسمت از بافت های داخل یا اطراف مفصل در حالت غیرمعمول قرار گرفته باشد و با حرکت به یک قسمت دیگر گیر کند و سپس آزاد شود. مبتلایان به این صدا به تدریج یاد می گیرند مفصل را در کدام جهت و چگونه حرکت دهند تا صدا ندهد. معمولاً صداهای ایجاد شده با درد همراه نیستند و نیازی هم به درمان ندارند، و تنها توصیه آن است که مفصل را در وضعیتی که باعث ایجاد صدا می شود، قرار ندهند؛ ولی اگر صداها با درد یا محدود شدن دامنه حرکتی عضو توأم شوند یا اخیراً به دنبال وارد آمدن ضربه شروع شده باشند، حتما باید به پزشک مراجعه کرد. صدای مفصلی ناشی از ضایعه صداها گاهی ناشی از یک ضایعه واقعی در مفصل هستند و حتی شاید به جراحی نیاز داشته باشند مثل پارگی مینیسک زانو.

نویسنده:علی سحرخیز